HASTALIKLAR

HERPES

Herpes virüsleri çoğunluğunu insan patojenlerinin oluşturduğu çift zincirli dna virüslerinden oluşan büyük bir gruptur. Herpes simplex virüsleri hem uçuk yaralarından hemde genital enfeksiyonlardan sorumludur. Hsv 1 ağız, dudak çevresindeki epitelyal hücreleri enfekte etmekte ve uçuk oluşturmaktadır. Hsv 1 enkübasyon periyodu kısadır. (3-5gün) ve doğrudan temas ile ya da tükrükle yayılmaktadır.

Ancak sinir dokusunda az sayıda virüs devam eden (latent) herpes enfeksiyonlari oldukça yaygındır. Koenfeksyon ve stres gibi bilinmeyen veya şüpheli durumların virüs aktivitesini periyodik olarak tetiklenmesine bağlı olarak akut herpes enfeksiyonları tekrarlanmaktadır.

Hsv 2: enfeksiyonları virüslerin erkeklerde penis, kadınlarda serviks, vulva veya vajina gibi başlıca anogenital bölgede kendini gösterir.

Genital hsv tedavi edilemeyen ve tekrarlayan bir viral enfeksiyondur. Karakteristik genital lezyonlar ağrılı papül veya vezikül olarak başlar. Primer genital herpeste ülseratif lezyonlar 4-15 gün boyunca sürdükten sonra kabuklanma veya reepitelizasyon veya her ikisi birden meydana gelir. Ağrı, kaşıntı, vajinadan veya üretradan akıntı ve hassas inguinal adenopati başta gelen lokal belirtilerdir. Primer hsv enfeksiyonu yüksek sıklıkla görülür. Ateş, baş ağrısı, halsizlik ve miyalji sıktır. İlk 6-7 gün içinde genital lezyonlardaki ağrı ve irritasyon artarak devam eder. Hastalığın 7-11 günlerinde en üst düzeye ulaşır ve ikinci ila üçünçü hafta arasında giderek azalır. Hsv2 enfeksiyonları genellikle doğrudan cinsel temas yoluyla geçer ve hastalık aktif kabarcıkların bulunduğu evrede çok daha kolaylıkla bulaşır. Virüs doğum kanalındaki herpetik yaralar ile temas olunması durumunda, doğum sırasında yeni doğanada bulaşabilmektedir.

Hastalık yeni doğanda görülebilen bir hasar yaratmayan örtülü enfeksiyonlarından, beyin hasarı, hatta ölümle sonuçlanan sistemik hastalıklara kadar değişkenlik göstermektedir. Yeni doğanlarda herpes enfeksiyonu engellemek için genital herpes enfeksiyonu bulunan hamile kadının, sezeryan ile doğum yapması önerilmektedir.

Genital herpes enfeksiyonları ile kadınlardakı serviks kanserleri arasında önemli bir bağlantı olduğu, çalışmalarda saptanmıştır.

Tedavi:

Bulaşıcı kabacıkların oluştuğu evrelerinin sınırlı sayıda ilaç ile kontrol alınmasında başarı elde edilmesine rağmen, genital herpes enfeksiyonları şimdilik tedavi edilmemektedir. Ağızdan verilen veya topikal (yüzeyel) olarak uygulanan guanin analogu asiklovir özellikle kabarcıklarda bulunan aktif virüsleri dökmede ve kabarcıklanmaya başlayan lezyonların geçirmede etkilidir.

Tedavi hastalığı ortadan kaldırma ve tedavinin bitiminden sonra tekrarların sıklığını ve ağırlık derecesini değiştirmez.

Randomize klink çalışmalarda 3 antiviral ilaç (asiklovir, valasiklovir, famsiklovir) etkin olduğu gösterilmiştir. Ağır hastalığı olan hastalarda intravnöz asiklovir tedavisi başlanmalıdır. Tekrarlayan hsv enfeksiyonları için epizodik tedavi ve günlük baskılama tedavisi olmak üzere 2 farklı antiviral tedavi seçeneği vardır. Geneleksel olarak tekrarlayan hsv enfeksiyonlarında 5 günlük bir tedavi ön görülmektedir.

Sık tekrarlamaları olan hastalarda ( 1 yıl da 6 veya daha fazla) günlük baskılayıcı tedavi faydalıdır. Tedavi ile tekrarların sıklığı %75 den fazla azaltılabilir.