HASTALIKLAR

PROSTAT-BPH (Prostat bezi sorunları)

Erkeklerde mesane boynunda bir salgı bezidir. Normal ağırlığı 18-20 gramdır. Erkeklerde iç ve dış denilen iki adet sfinkter (idrar tutma büzüğü) vardır. İç sfinkter mesaneyle prostatın birleştiği yerde, dış sfinkter prostatın hemen sonrasında leğen kemiğinin tabanını saran kaslardan oluşan ve istemli olarak idrar tutmasını ve yapmasını sağlayan sfinkterdir.

Prostat bezi meninin yaklaşık %10-20'lik bir sıvı bölümünü oluşturur. Bu salgının içinde bulunan maddeler özellikle spermlerin vajinal ortamda infeksiyonla karşılaşmasını önlemek ve spermin 20-30 dakikada akışkan hale gelmesin (likefikasiyon) neden olmaktadır ve iç büzük istemsiz olarak kasılarak spermin mesaneye kaçışını engellemektedir.

Prostat selim veya habis tümörleriyle en çok hastalanan erkek organıdır. Üretranın en proksimal kısmında oluşur. Normal prostat ölçüleri 4-6 cm ve anteropasterior çapı 2-3 cm'dir. Prostat kanseri %60-70 oranda periferik zardan gelişir. 55 yaşında erkeklerin yaklaşık %25'i obstrüktif işeme semptomları bildirilmektedir. BPH nedeni tam bilinmemekle endokrin kontrollü olduğu bilinmektedir. BPH transizyonel zondan gelişiyor.

Semptomlar

Şikayetler obstrüktif ve irritatif yakınmalar olarak ayrılabilir.

Obstrüktif şikayetler: Duraksama, idrar akımının güçünde ve çapında azalma, tam olmayan mesane boşaltım hissi, çift işeme, idrar yapımında zorlanma ve işeme sonrası damlama yakınmaları görülebilir.

İrritatif şikayetler: Acil işeme hissi, sık işeme, noktüri

İnsidans

41-50 yaş erkeklerde yaklaşık %20, 51-60 yaş erkeklerde %50 ve 80'den yaşlı erkeklerde %90'ın üzerinde BPH saptanıyor.

Patoloji

BPH'nın farklı yapılardan oluşan histolojik komponentleri medikal tedaviye potansiyel yanıtı kısmen açıklar. Anlamlı düz kas bileşeni olan hastalarda alfa bloker tedavisine mükemmel yanıt alınır. Epitelden oluşan BPH'lı hastalar 5?-redüktaz ihibitörlerine daha iyi yanıt verir. Stromada anlamlı kollojen komponenti olan hastalar her iki medikal tedaviye de yanıt vermez.

Tanı

a) Muayene: Rektal tuşe ik prostatın büyüklüğü sertlik derecesi ve nodülü olup olmaması hakkında bilgi edinilir.
b) Görüntüleme: ivp, us ile prostat büyüklüğü belirlenir. Prostat ca dan şüphelenirse trans rektal prostat ultrason biopsi önerilir.
c) Üroflowmetri: Obstrüksiyon belirtisi olup olmadığı araştırılır. BPH'lı hastalarda PMR (işeme sonrası mesanede kalan idrar miktarı) önemlidir.
d) Laboratuar tahlilleri: İdrar tahlili enfeksiyon tedavisinde önemlidir.

50 yaş üzerindeki erkek hastalara prostat kanserinin tanımı için PSA yapılmalıdır.

Tedavi:

a) Medikal tedavi

Alfa blokerler
1. Nonselektif: Fenoksi benzidamin günde iki kez 10 mg
2. Alfa-1 kısa etkili: Prazosin günde 2x2 mg
3. Alfa-1 uzun etkili: Terazosin günde 5 veya 10 mg / Doksazosin günde 4 mg veya 8 mg
4. Alfa-1 selektif: Tamsulosin günde 0,4 mg veya 0,8 mg
5. Alfa-redüktaz inhibitörleri: Finasterid günde 5 mg
6. Bu ilaçlar kombine şeklinde kullanılabilir ve prostatta %20 küçülme ve hasta semptomlarında iyileşme elde etmek için 6 ay boyunca kullanılmalıdır.

b) Cerrahi tedavi

1. TUR(P) Prostatın transuretral rezeksiyonu:
Basit prostatektomilerin %95'i endoskopik olarak yapılıyor. Spinal anestezi uygulanması ve hastanede 1-2 gün yatılması bu yöntemi minimal invaziv tedavilerden daha üstün kılmaktadır. TUR(P) riskleri retrograd ejekulasyon (%75), empotans (%5-10), enkontinans (<%1)

Komplikasyonları:
Üretra darlığı, kanama, mesane boynu darlığı, prostat kapsülünün delinmesi, TUR sendromu

2. Prostat transüretral insizyonu:
Orta ile ağır semptomlu ve küçük prostatlı erkeklerde sıklıkla mesane boynu yüksekliği mevcuttur ve bu işlemden epey fayda görürler. TUR(P) den daha hızlı ve daha az morbiddir.

3. Açık prostatektomi:
Genellikle büyük prostatlarda endikedir. Mesanede divertikül veya taş olduğu zaman endikedir. Bu ameliyat suprapubik veya retropubik yaklaşımla yapılabilir.

c) Minimal invaziv tedavi

1. Lazer tedavisi
2. Prostatın transüretral elektrovaporizasyonu
3. Hipertermi
4. İntraüretral stentler